Pierwsze dni w Przedszkolu
Adaptacja dziecka do przedszkola to niezwykle ważny proces, który może być wyzwaniem zarówno dla malucha, jak i jego rodziców. Pierwsze dni w nowym środowisku mogą wywołać u dziecka stres i lęk, jednak odpowiednie przygotowanie oraz wsparcie mogą znacząco ułatwić ten proces. Ważne jest, aby zrozumieć, że adaptacja jest naturalnym etapem w życiu dziecka, a kluczem do sukcesu jest współpraca między przedszkolem a rodzicami. Proces ten towarzyszy także tym dzieciom, które uczęszczały do przedszkola wcześniej, ale z różnych przyczyn miały długą przerwę – np. przez chorobę czy przerwę wakacyjną.
Jak pomóc dziecku przygotować się na przedszkolną rzeczywistość? Oto kilka wskazówek:
- Warto wprowadzić temat przedszkola do codziennych rozmów. Można opowiadać o tym, jak wygląda dzień w przedszkolu, co się tam robi, jakie są zabawy i zajęcia. Korzystne dla dziecka będą wszelkie zabawy zawierające tematykę przedszkolną:
- zabawa lalkami, misiami
- wspólne rysowanie
- lepienie z plasteliny
- wspólne wymyślanie stylizacji, które dziecko założy następnego dnia do przedszkola
- słuchanie piosenek o przedszkolu
- czytanie książeczek o przedszkolu
- odwiedzanie okolic przedszkola
- pokazywanie dziecku pamiątkowych zdjęć z czasów, gdy samemu uczęszczało się do przedszkola
Wszystkie te czynności mają na celu zmniejszenie lęku oraz kojarzenie sytuacji przedszkolnej z czymś pozytywnym, bezpiecznym i ciekawym.
- Ustalenie porannej rutyny zapewni większą przewidywalność i pomoże przedszkolakowi przygotować się wewnętrznie na nowy dzień w placówce. Regularność daje dziecku poczucie stabilności. Przykładem może być:
- wspólne śniadanie
- pakowanie plecaka
- zostawienie pluszakom zeszyciku na rysunki, które dziecko ogląda z rodzicami po powrocie z przedszkola
- wspólne odśpiewanie pogodnej piosenki
- Pożegnanie z rodzicem powinno być krótkie i pełne ciepłych słów, aby dziecko nie odczuwało dodatkowego stresu związanego z rozstaniem. Zamiast: „będę tęsknić”, lepiej powiedzieć dziecku: „baw się dobrze!”. Pierwszy komunikat może wzbudzać nieprzyjemne emocje, ponieważ sugeruje, że rozstanie jest dla rodzica przykrym doświadczeniem. Ciężko w takich okolicznościach odejść od mamy lub taty i oddać się beztroskiej zabawie. Jeśli dziecko szczególnie źle znosi rozstanie z którymś z rodziców, niech przez pierwsze pare tygodni (lub miesięcy) przyprowadza je drugi rodzic albo dziadkowie. Warto również dać dziecku jakiś przedmiot, który kojarzyć mu się będzie z domem i rodzicami – pluszak spryskany perfumą mamy; „zaczarowany” kamyczek, który można potrzeć, gdy dziecku jest smutno; kocyk lub zdjęcie rodziców.
- Emocje takie jak lęk, smutek, niepewność, żal, wyrzuty sumienia (i inne) mogą pojawić się również u rodzica. Warto być świadomym własnych uczuć i zapewnić sobie wsparcie, aby móc być wsparciem dla swojej pociechy. Spokojny rodzic to podstawa spokoju dziecka. Praktyka uważności, ćwiczenia oddechowe, pisanie w dzienniku, czy rozmowa z bliską osobą o swoich uczuciach mogą okazać się pomocne w poradzeniu sobie z nową sytuacją.
- Zaleca się, aby na początku dziecko spędzało w przedszkolu tylko kilka godzin dziennie. Pobyt w placówce należy wydłużać stopniowo. Dzięki temu maluch ma czas na oswojenie się z nowym środowiskiem.
- Ważnym aspektem jest również zaufanie do personelu przedszkolnego. Dziecko odczuwa emocje rodziców, dlatego ważne jest, aby rodzice byli spokojni i ufali wychowawcom. Jeśli dziecko zauważy, że rodzic czuje się pewnie, także ono będzie czuło się bezpieczniej.
- Ważne jest, aby doceniać każdą próbę adaptacji dziecka. Oswojenie się z nową sytuacją wymaga czasu. Skupienie się na drobnych sukcesach może podbudować motywację dziecka do dalszych prób. Nawet jeśli płacze ono przy rozstaniu, warto podkreślić, że było dzielne, kiedy samo weszło do sali, czy bawiło się z innymi dziećmi.
- Czas spędzony w przedszkolu to nauka wielu nowych umiejętności. Dzieci uczą się między innymi: samodzielności, współpracy, koleżeństwa; muszą dzielić uwagę wychowawczyni między sobą. W grupie jest zwykle głośno, wesoło i dużo się dzieje. Po takim dniu, pełnym wrażeń i nowości, dziecko może wymagać więcej uwagi, być bardziej niż zwykle emocjonalne, czy spięte. Należy zadbać o jego odpowiedni odpoczynek, który pozwoli się wyciszyć i ukoić układ nerwowy. Czas relaksu można wykorzystać do spędzenia z dzieckiem czasu i zacieśniania więzi. Wspólne spacery wśród natury, czytanie relaksujących bajek, robienie powolnych masażyków, wspólne rysowanie, wyciszające zabawy sensoryczne (zabawy gniotkami, grochem, ryżem, makaronem, piaskiem, błotem, śniegiem) pozwolą przygotować układ nerwowy dziecka na kolejne wyzwania. Ważne, aby ograniczyć (a najlepiej całkiem wyeliminować) czas spędzany przed ekranami – smartfonem, tabletem, telewizorem, laptopem. Urządzenia te działają na system nerwowy pobudzająco niezależnie od treści, które przekazują. Przewlekłe obciążanie układu nerwowego powoduje drażliwość, zmęczenie, może być przyczyną wybuchów agresji, problemów ze snem, trudności z koncentracją i pamięcią.
opracowała: psycholog Angelika Chomicka